'Op de slingerende weg naar het station valt me op hoeveel bermmonumentjes we passeren. Iwan kan me bij elk groepje kaarsen de namen en leeftijden noemen. Soms zaten ze met z'n zessen in een auto. Altijd waren ze veel te jong.
Julia zegt iets tegen me vanaf de achterbank.
Iwan zwijgt.
Julia zegt het nog eens, ik hoor aan haar toon dat ze aandringt.
'Wat zegt ze? vraag ik en ik kijk om naar Julia. Zij knikt richting Iwan.
'Het is niet makkelijk om hier jong te zijn,' zegt hij dan. 'Maar het is ook niet makkelijk om hier een moeder te zijn.'
Jaap Robben, Zwijgmannen (2021;p.103-104)
Dat de auteur ook voor kinderen schrijft is evident. Seks, geweld en slechte gedachten ontbreken in deze zeer toegankelijke, sympathieke teksten over de Poolse klusjesmannen die hij inhuurt om te helpen in en om zijn Duitse boerderij. En dat is ook wel eens prettig.
Zwijgmannen is een ideaal boekje voor mensen die zeggen dat ze niet van lezen houden. Het liet me gniffelen en een paar keer moest ik zelfs mijn ontroering wegslikken. Maar vraag je me een eindoordeel te vellen, dan luidt dat toch: tuttig en behaagziek. Oubollig. Populistisch.
De vraag reist rijst of Robben werkelijk belangstelling voor zijn klusjesmannen opbracht of dat hij er eigenlijk vooral op uit was zich hun levens toe te eigenen voor zijn geinige stukjes. Ik denk: het laatste. Hij heeft zijn hulpkrachten uitgebuit.
'Nou, nou wat streng weer...'
'Hoezo? Martijn beweert toch niet dat 't verkeerd is dat Robben die mannen heeft gebruikt?'
'Verrek... hij wil gewoon zeggen dat die Robben een super eigentijdse gast is!'
'Precies! Instrumentele relaties, helemaal van nu.'
Hoe langer ik tik, hoe chagrijniger ik word.
Maar goed dat ik geen recensent ben!
Had ik al gezegd dat de bundel een bewerking en uitbreiding van eerder in dagblad Trouw gepubliceerde stukjes behelst? Nee, hè? Nou, dat is dus ook iets waar ik fel op tegen ben: het her exploiteren van eerder gepubliceerd materiaal. Hou toch op. Eens gepubliceerd blijft gepubliceerd. Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Gedane zaken nemen geen keer.
Waarom eigenlijk? Wat is er tegen bundeling? Alles! Niks! Geen mening!
Maar goed dat ik geen recensent ben!
Ik kan dit werkje niet vergelijken met eerder werk van Robben - dit is het eerste wat ik van 'm lees. Ik had Zwijgmannen geleend - eerst gereserveerd - bij de openbare bibliotheek nadat een flard van een interview met de schrijver bij Radio Kunststof dat ik opving tijdens het bereiden van een Portugese groentesoep mijn nieuwsgierigheid had gewekt. Met de kennis van nu vraag ik me af of dat vraaggesprek niet gewoon een sluw verkooppraatje was...
Het schrijversinterview als babbeltruc!
En ik ben er ingestonken!
!!!$$$$$$&****!!!
Het uiterlijk van de máker betrekken in je oordeel over zijn of haar wérk slaat natuurlijk nergens op. Volslagen achterlijk. Dom. Verwerpelijk ook. Maar ik durf te wedden dat niemand het niet doet. En als niemand het niet doet, dan doe ik het zeker! Zo zit ik nu een tijdje foto's van Robben aan te klikken op internet. Hij is kaal, heeft een zeer vriendelijke, herbivore oogopslag en draagt graag lichte confetti confectiepakken. Al met al zijn de publiciteitsbeelden van deze auteur me een tikje te gelikt. Commercieel. Hoe ziet een echte, authentieke kunstenaar eruit? Niet te groot. Langharig, licht gekweld. Smeulend. Een beetje zoals ik, zeg maar.Deze tekst begint een beetje te ontsporen? Wacht, ik ga ff m'n temperatuur opmeten.
Ja, hoor! 39,8°C!Ik zit gvd gewoon te ijlen.
Al het bovenstaande lezen als ware het ge-aan-ha-lings-te-kend graag!
Waar moet zal ik 't nu nog over hebben? De tekeningetjes die ook in 't boekje staan.
Geen zin in. Ik kan beter onder de wol kruipen, geloof ik. Beetje rillerig.
Je kunt wel merken dat ik geen recensent ben...
Hè, wat een gekke toestand. Sorry voor de gang van zaken, hoor, maar hierbij zie ik mij genoodzaakt deze blogpost - PER NU - voor GESLOTEN te verklaren.
Evaluerend: ik heb Zwijgmannen opgevreten en ik vind 't toch een waardeloos boekje; de these dat er wellicht iets aan mijn wereldbeeld schort, neem ik serieus in overweging.
Soundtrack (vrij naar Hang Youth): 'JE HAAT GEEN LEZEN, JE HAAT KAPITALISME.'
