‘The old man is ill, the old man is out.’ – A Late Quartet (2013)

Film: A Late Quartet(2013).

Genre: museaal middenklassendrama.

Regie: Yaron Zilberman.

Verhaal: als de cellist van een kwartet Parkingson ‘krijgt’, raken ook de levens van zijn jongere collega-musici, twee mannen en een vrouw, uit evenwicht. De mannen zoeken, en vinden, baat bij jonge vrouwen, de vrouw vindt geen baat (maar misschien zoekt ze die ook niet). Aan het einde van ALQ komt alles helemaal goed. Tenminste: die gast met Parkingson gaat uiteindelijk natuurlijk hartstikke dood, maar dan is de film gelukkig allang voorbij. Maar ja… je zorg is toch gezaaid. Hopelijk komt er een sequel waarin blijkt dat de artsen zich hebben vergist in de diagnose! Niemand mag ziek worden, niemand mag sterven.

Wat was je vraag ook alweer? O, ja… A Late Quartet…

De stukken staan keurig opgesteld… de plot wordt volgens het boekje afgewikkeld – zoals je verwacht bij een film die een uitvoerende kunst tot onderwerp heeft (zie ook: Amour).

Wat, op aarde, gaat er boven: Beethoven kwartetten? Veel. Toch kut dat die Philip Seymour Hoffman en z’n collega’s er de hele tijd doorheen lopen te acteren.

Is Philip Seymour Hoffman: een groot acteur? Ja en nee. Ook in ALQ toont hij dat zijn psychologische reikwijdte die van de allermeervoudigst gestoorde persoonlijkheid verre overtreft, het vreemde is alleen dat hij zo vaak zo lekker aan het acteren is dat zijn personage achter het spel verdwijnt.

Paradoxaal maar waar.

Ook in ALQ weet Hoffman een paar keer echt te raken – vooral als hij zijn woede en frustratie of verdriet toont aan zijn vrouw (‘Do you really love me? Or am I only convenient?’) Maar: ook nu de acteur een tweede violist moet vertolken, zit het talent van de eerste violist die hij als acteur nu eenmaal is hem in de weg. Met andere woorden: je kijkt de hele film naar PSH die een violist vertolkt, geen moment naar een violist.

‘Ja, nou weten we het wel.’
‘Sorry, ik dacht dat ik een heel nieuw inzicht verwoordde.’
‘Integendeel. Tik maar weer door.’

De bijnaam die de gedreven eerste violist van zijn leerling/minnares krijgt: Mr. Perfection. Niet heel origineel, maar daardoor draagt zo’n detail bij aan een sense of realism. Je gelooft het meteen, zogezegd.

De film bevat twee of drie huiveringwekkend sexy close ups van: Imogen Poots.

A Late Quartet is speciaal bedoeld: voor een publiek van 85 jaar en ouder. Dus een groot voordeel van deze film is dat motieven, gedachten en bedoelingen steeds worden uitgelegd in de dialogen… je hoeft geen moment zelf na te denken! Best lekker. Dankzij de soundtrack (veel strijkmuziek, natuurlijk) weet je ook steeds precies wat je geacht wordt te voelen. En ook dat scheelt een hoop energie… energie die je natuurlijk goed kunt gebruiken als je je met je looprek een weg naar de bushalte moet banen. Zelfs een visioen van Peter/Christopher Walken (een toevallige echo van een vergelijkbare scène in Amour) is in de dialoog aangekondigd als symptoom van de ziekte van Parkinson. De kijker vooral niet verwarren.

Te irritant: dat oudste kwartetlid (de man met Parkinson: Parkinson Peter) is het archetype van de wijze leraar, evenwichtige muzikant, goede vriend, bescheiden kunstenaar. Het schone, het ware en het goede. Gaap, gaap. En vooral: om je gezicht open te krabben van ergernis. Huichelaar! Schijnheil! Oppervlakkige, geremde clichélul!

Eindoordeel: prima verpozing. Twee bij je minnares achterlaten vioolkoffers (en als je thuis staat te douchen vraagt je vrouw waar je viool is (‘o, shit!’)… terugroepen dat je die zo gaat ophalen in het café waar je hem vannacht bent vergeten), (2/5).

Tweede violist tegen de eerste:

‘Unleash your passion. What are you afraid of?’