‘We gaan Pinochet aan de kant zetten’ of: ‘Chili, het geluk komt eraan’ - NO (2012)

Film: NO (2012). Het lijkt me niet nodig de filmtitel af te korten tot ‘N’ of iets dergelijks, dat zou maar heel weinig tijds- en ruimtebesparing opleveren… ‘N’ of ‘NO’… het scheelt precies één (1) letter… en zou je die geschrapte ‘O’ vervangen door, bijvoorbeeld, een punt (‘.’), dan zou dat in karakters uitgedrukt zelfs helemaal geen ruimtewinst opbrengen en ik vind dat het afkorten van een film- of boektitel echt alleen zin heeft als het een serieuze besparing oplevert anders lijkt het alleen een trucje, een maniertje, om je tekst een beetje een hip aanzien te geven, terwijl we in deze crisistijden echt allemaal onze uiterste best moeten doen zo economisch mogelijk met onze tijd en ruimte - sorry, flauw.

Genre: Fictie.

Regie: Pablo Larraín.

Based: on a true story (een ‘story’ is natuurlijk by definition not ‘true’, maar you begrijpt what er wordt bedoeld).

Verhaal: onthechte reclamemaker, René Saavedra, laat zich inhuren voor een campagne tegen Augusto Pinochet. Hij begint eraan, die René dus, om zijn activistische ex-vrouw, de moeder van zijn zoon, terug te winnen, wat niet lukt, maar raakt zelf zo gegrepen door ‘de goede zaak’ dat hij van adviseur (van de oppositie) evolueert tot architect van de luchtige campagne die (het team van) Pinochet verslaat. Dit alles speelt zich af in 1988.

‘Een verkiezingscampagne in een dictatuur? Lijkt me sterk.’
‘Dat is historisch: Pinochet schreef die verkiezingen uit onder druk van de internationale gemeenschap. En hij dacht dat hij zou gaan winnen.’
‘Grappig.’

De film, NO, laat opvallend goed zien hoe ‘creatieven’ op ideeën komen: hangen, liggen, dromen, staren, eten.

Stijl: plezierige, nostalgische – hooguit wat al te zelfbewust historiserende – cameravoering en art direction. Perfect gecaste hoofdrolspeler (Gael Garcia Bernal). Fijne soundtrack.

Strekking: een democratie is aangenamer dan een dictatuur.

Sympathiek. Mee eens.

Eindoordeel: lekker filmpje, 2 handgepelde sinaasappelen (2/5).

Maar hé… laten we nog drie seconden langer over de betekenis van NO nadenken…

3,2,1…

Bezingt NO werkelijk (alleen) de triomf van de democratie/vrijheid over de dictatuur/onvrijheid? Of is het eerder/ook een lofzang op de macht, de hegemonie van de massamedia en specifiek op ‘de semiotiek’ van de reclamespot en daarmee dus op haar ouders het kapitalisme & materialisme?

We zijn, zo’n beetje, allemaal tegen staatsterreur en dictatoren. Denk ik. Maar wat is vrijheid als je die alleen gebruikt om een film te maken die het Hollywoodsjabloon ‘David velt Goliath’ volgt? Is Pinochet de dictator die anno 2012/2013 het meest urgent uit de macht moet worden gezet?

NO vertelt een mooi verhaal. Het is fijn en veilig om met z’n allen aan de goeie kant te staan en met onze volle buikjes gebroederlijk naar de nederlaag van Pinochet te kijken, maar PiNOchet is al best een tijdje uit beeld hè? Qua macht. En dat maakt het ook wel een beetje makkelijk voor ons. Toch? Zijn er in onze tijd en onze wereld niet een paar urgenter dingetjes om NO tegen te zeggen? Kun je het aandeelhouderskapitalisme vergelijken met een dictatuur? Vertoont de markt van vraag en aanbod overeenkomsten met staatsterreur? Brengen de massamedia een dynamiek van uitsluiting met zich mee die zich laat vergelijken met censuur?

Just asking.

Voor de band met ‘NO’ werd gestart, vertoonde het witte doek, overigens uitstekende, spotjes voor Amnesty International en Triodos Bank (voice over: Jacob Derwig) – ik denk dat ik tot een bepaalde doelgroep hoor.

Ondanks die 2 sinaasappeltjes hierboven kan ik je ‘NO’ zeker aanbevelen. Ik pleit alleen voor iets meer distantie dan de blije beroepskijkers van de NRC en De Volkskrant opbrachten (met hun 4 respectievelijk 5 balletjes).

Verwant: Alejandro Zambra, Manieren om naar huis terug te keren.

Affiche: filmfreaks.