Omdat Atelier Open de Wereldbibliotheek-avond die voor gisteren stond gepland heeft verplaatst naar januari (details volgen), had ik opeens tijd om met Maarten mee te gaan naar de oude Pastoe Fabriek in Rotsoord (Utrecht) voor de opening van Het nieuwe werklandschap, Utrecht Manifest, biƫnnale voor social design (we zijn graag volledig bij Martijn Knol Punt En El slash Martijn Knol Punt Blogspot Punt Kom).
Via een labyrint van loodsen, toonzalen, stalen trappen, magazijnen en werkplaatsen bereikten we een geweldige hoge ruimte aan het water vol rode en zwarte stoeltjes. Op de muur een projectie van Maartens Sweepers Clock. Na korte toespraken van cultuurwethouder Frits Lintmeijer en oud burgemeester Annie Brouwer-Korf, nu voorzitter van de Stichting Utrecht Biƫnnale, hield Jurgen Bey, artistiek directeur van Utrecht Manifest, een lezing. Onder zijn leiding gaat een groep ontwerpers van december tot mei onderzoeken hoe plek, werk en wonen zich in de wijk Rotsoord tot elkaar verhouden.
Op de site had ik al gelezen: 'Het Nieuwe Werklandschap stelt voor om bedrijvigheid - uiteenlopend van kleinschalige, ambachtelijke productieplekken tot ultra-tech flexwerkers - weer een centrale plaats te geven in het straatbeeld.'
Wat mij erg aansprak was Bey's pleidooi voor meer waardering voor praktische beroepen. Als ik hem goed samenvat dan vindt hij dat werkende mensen er minder naar zouden moeten streven om altijd maar 'sociaal te klimmen' en meer eer en trots zouden moeten leggen in het werk dat zij nu doen. De mannen in de Sweepers Clock zijn voor hem het toonbeeld van die bijna filosofische (en tegelijk relativerende) taakopvatting. Minstens zo belangrijk: ook 'de maatschappij' zou net zoveel respect mogen opbrengen voor de ambachtsman, de kelner of de fietsenmaker als voor de bestuurder, de kunstenaar of de manager.
Na Bey vertelden curatoren Ester van de Wiel, Sophie Krier, Erik Wong en Christel Vesters wat ze de komende maanden misschien gaan doen in Rotsoord. Wat ze werkelijk gaan doen moet natuurlijk nog blijken.
Na het academische deel werden we uitgenodigd om buitenom naar een loods naast restaurant leen te lopen. Daar volgde een spectacu-laire maaltijd die haast het karakter van een theatervoorstelling had. Niet alleen werd de soepmachine (foto) gedemonstreerd, tijdens het eten aan de eindeloos lange tafel waren er ook performances (een meisje hief na het doven van de verlichting een sirene-achtig gezang aan, een graffiti artist demonstreerde zijn computergestuurde spuitbuscontraptie) en hield Bey een wilde tafelrede waarbij hij een rugzak had omgehangen waar megafoons uit staken. 'Ik ben een activist in een pak,' riep hij vrolijk, maar ernstig.
Volg het project op: Utrecht Manifest.
Verwant: E.F. Schumacher, Small is Beautiful.