Pianomania


Film: Pianomania (2009).
Regie Robert Cibis & Lilian Franck.

Starring:Stefan Knüpfer.

Bijrollen voor: Pierre-Laurent Aimard, Lang Lang, Alfred Brendel, Julius Drake, Ian Bostridge en vele anderen.

Genre: muziekdocumentaire.

Verhaal: een studie naar dienstbaarheid en perfectionisme, in het bijzonder hoe die talenten/karaktereigenschappen tot uitdrukking komen in het leven van Stefan Knüpfer, pianotechnicus en stemmer van Steinway & Sons. De docu werkt toe naar de opnamen, door Pierre-Laurent Aimard, van Bachs Die Kunst der Fuge.

Maar eigenlijk is Pianomania: een studie in neuroses, al spreekt het onderwerp van de docu, de genoemde Stefan Knüpfer, in één van de mooiste sequenties uit de film, een dialoog met een mevrouw van het Wiener Konzerthaus, liever van vergaande specialisaties.

Als je van (piano)muziek en/of artistiek fanatisme houdt, dan bezorgt deze film je een: heerlijke avond.

Maar: er zitten een paar mislukte pogingen tot artistieke cinema in de docu, al duren die stukjes gelukkig nooit langer dan drie, vier seconden.

En: waarom de film afsluit met een ontmoeting met twee verkrampte muziekkomieken blijft, voor mij althans, volslagen raadselachig, dat slot is echt zonde van alle sympathie die Stefan heeft gewonnen. Ik begrijp dat de filmmakers ook de rancuneuze, hysterische keerzijde van Stefans onderdanige aard willen laten zien, maar dat hebben ze gedurende Pianomania al lang op meer subtiele manieren gedaan.

Anderzijds: zijn de trappenhuisscènes onvergetelijk.

Plaats van handeling (onder meer): een paar concertzalen in en nabij Wenen, het kantoor van Steinway, de auto van Stefan.

Eindoordeel: drie vilten hamerkoppen (3/5).

Los van dit alles: heeft Stefan een lieve hond waarmee we hem als hij een vleugel heeft gestemd in een concertlocatie buiten de oude stad even zien wandelen terwijl de wind door wat populieren aan de rechterkant van de weg blaast. Een beetje zoals in deze archiefbeelden van Glenn Gould (grappig: ook hier Die Kunst der Fuge).

En waarom: moesten we eigenlijk twee jaar wachten tot deze film in roulatie ging?

'Hé, wacht eens even... het merk Steinway komt volgens mij ook een keer voor in AKK... kan dat kloppen?'
'Ja, dat klopt. Op pagina 189.'

Affiche Pianomania: filmposter-archiv.