‘Ongelukkige mensen zijn gevaarlijk.’ – Faust

Film: Faust (2011).
Regie: Aleksandr Sokurov (A.S.).

Verhaal: in ruil voor één nacht met Margarete verkoopt professor Faust zijn ziel aan de duivel.

Dat Sokurov Johann Wolfgang von Goethe's Faust verfilmt is niet zo interessant: voor een échte cineast als A.S. is zo’n boek gewoon een handig vertrekpunt (het klassieke beginnetje bij het pellen van een mandarijn). Minder narratie was de film ten goede gekomen, Sokurov is op zijn best in de sequenties zonder plotmateriaal.

De mensen van decor en grime hebben veel lol gehad denk ik: vooral dat staartvormige piemeltje onderaan de rug van de duivel deed het goed in de zaal.

Als het waar is, zoals in de film wordt gezegd, dat ontberingen goed zijn voor de mens: dan is het bijwonen van deze film niet heilzaam.

‘Oef, wat een lastige zin, Janneke.’
‘Misschien kan de meester je helpen, Jip.’

Het fijne van deze Faust, the movie: listig, vaak virtuoos camerawerk, verzorgde mise-en-scène en belichting, passende score die op de meest visuele momenten bovendien (‘godzijdank’) stilvalt, mooie visuele echo’s (badhuisscène-rivierscène) en een verwrongen poppenkastachtige acteerstijl die goed past bij het theatrale verhaal en de middeleeuwse fantasy-setting.

‘Is het waar dat je de duivel hoort kreunen als hij in de kerk zit te schijten?’
‘In de film bedoel je?’
‘Ja.’
‘Ja.’
‘En vind je dat grappig?’
‘Best wel.’

Eindoordeel: 3 doodgevallen homunculi (3/5).

Nederlandse financiers opgelet: met deze Eftelingachtige Faust bewijst Sokurov dat hij klaar is voor het adapteren van Rien Poortvliets magnum opus De kabouter.

Sokurov kenners ook even opgelet: als Faust Margarete vertelt over de dood van zijn moeder (gestikt in een stukje slagroomtaart) hoor je het gegons van een vlieg. Weet je nog? Spasi i sokhrani(1990)?

In een bioscoopfoldertje las ik dat deze ‘Faust’ opgevat kan worden als een bijtende kritiek op het materialisme. Eindelijk! Dat zal ze leren, die verdomde materialisten! Geef ze d’r van langs, Aleksandr! Je hoeft alleen nog maar even uit te knobbelen hoe je ze naar ’t filmhuis lokt, al die hardleerse materialisten.

‘Ja, denk je dat ze Sokurov’s Faust in de 22ste eeuw zullen markeren als de film die het kapitalisme het nekschot gaf?’
‘Sla het lemma ironie er nog even op na, Jip.’

Weiter, immer weiter!’

Nazit: een kwestie van perceptie
Faust opent met een autopsie die nog smeriger is dan die in Once Upon A Time In Anatolia, in de twee uur die volgen wordt gevloekt, gevochten, honger geleden, gelogen, gestolen, gehallucineerd, gegluurd, gezopen, gemoord en zie je honden blaffend om een graf rennen.

‘Toch vond ik het op een bepaalde manier ook wel romantisch,’ zei de vrouw (rode krullen, jasje van fluweel) in de rij voor mij die driekwart van de film met haar hoofd tegen de schouder van haar date had geleund (is dat niet lastig bij het lezen van de ondertitels?) nadat de zaallichten weer waren opgegloeid.
‘Zeker,’ antwoordde haar date. Het woord ‘romantisch’ had hem zichtbaar verbouwereerd. Maar hij vond het allang best: wat voor smerigs die sfeerbederver van een Sokurov ook had laten zien, blijkbaar lag er wat betreft het poppetje naast hem nog steeds een potje geslachtsverkeer in het verschiet.

‘Wist je dat Poetin (Putin) zich persoonlijk met de financiering van deze Faust heeft bemoeid?’
Free Pussy Riot! Free Pussy Riot!

Affiches: IMDB.